"Maliyet Baskısıyla İmalattan Çıkan Avrupa Gibi Mi Olacağız?"/ Ankara Ticari Hayat

Kurduğu düğme firmasını hızla geliştirdi ve 2011'de ünlü İtalyan düğme üreticisi Bottonificio Fossanese'nin fabrikasını satın alarak İstanbul'a taşıdı. Mustafa Oktay, maliyetlerini tutturamayarak Uzakdoğulu üreticilerle rekabet edemeyen Avrupalı birkaç firmanın daha kendilerine gelerek " Bizi satın alın" talebinde bulunduğunu anlatıyor. Ancak Oktay endişeli... Bunun nedeni üreticilerin maliyetlerini önemli oranda arttıran son doğalgaz ve elektrik zamları. Oktay "Masadaydık, doğalgaz ve elektriğe zam haberi geldi. Endişe ediyorum acaba biz de yüksek maliyetleri nedeniyle üretimden çıkan Avrupalı ülkeler gibi mi olacağız" diye soruyor. Oktay " Keşke sanayiyi ayrı tutsalardı, bizim için büyük bir maliyet artışı oldu" vurgusunu yapıyor.

Form Düğme, Mustafa Oktay ve kardeşi tarafından kurulmuş. Babaları Kapalıçarşı'da çanta satan bir çanta ustası. Mustafa Oktay da çocukluğundan itibaren dükkanda çalışıyor. Kapalıçarşı esnaflığının bütün sırlarını öğreniyor. Mustafa Oktay da kardeşi de Marmara Üniversitesi İngilizce İşletme'yi bitiriyor. Oktay, " Şimdi babamın en doğrusunu yaptığımı anlıyorum. Hem eğitimimizi tamamladık hem de Kapalıçarşı tecrübesi ile kişisel ilişkiler kurmayı öğrendik." diyor. Master ve profesyonel tecrübelerin ardından iki kardeş babalarından aldıkları 10 bin dolarlık sermaye ile çıtçıt ithalatına başlıyor. Çıtçıt sattıkları firmalar kendilerinden düğme de istemeye başlayınca bu kez ürünleri düğme haline geliyor.

Şirket, İtalya'nın Bari kenti yakınlarındaki Brindisi'deki dünyaca ünlü Bottonificio Fossanese firmasından düğme alarak Türkiye'deki pek çok önemli markaya satmaya başlıyor. Bir süre sonra kendi üretim tesisini de kuruyor.Bu arada Avrupa'da kriz süreci başlıyor.Hammadde ve işgücü maliyetlerindeki yükseklik, pek çok imalatçıyı olduğu gibi Bottonificio Fossanese'yi de 2009 yılında zorlama başlıyor.

Firma iflas sürecine giriyor. Mustafa Oktay o süreçte Kapalıçarşı tecrübesinin çok faydalı olduğunu anlatıyor, çünkü pazarlık tam 1 yıl sürüyor. Pazarlıklar mutlu sonla bitiyor ve İtalyan firmanın know-how'ı Türk şirketin oluyor. Oktay, İtalyan üreticinin tüm makinelerinin ve kalıp düğme formüllerinin İstanbul'a getirildiğini ve sürecin tamamlandığını anlatıyor. İtalyanlardan teknik destek alınmaya devam ediyor.

Şimdi Form Düğme'nin hedefi İtalyanların çok güçlü olduğu ve Türkiye'de üretilemeyen Bakalit Düğme versiyonunun üretimine de başlamak. Böylece halen ithal edilen, gerçek boynuzdan yapılmış düğmeye çok benzeyen b u versiyon yerli üretim listesine eklenecek. Bu hedef doğrultusunda İtalyanlardan know-how kullanılacak. Marka ise İtalyanlarda kalmaya devam edecek, firmanın sahibi artık tüm ürünleri Türkiye'den alıp Avrupa'daki müşterilerine temin edecek. Form Düğme ise aynı teknolojiyi kullanarak kendi markası ihracatta 'sınıf atlayacak'

Form Düğme'nin en önemli güçlerinden biri de global pazarlarda Kapalıçarşı tecrübesiyle esneklik yakalayabilmesi. 2001 ve 2009 krizlerini ithalatçi iken yaşamışlar. Kurdan çok zarar görmüşler ama yine de büyümüşler. Mustafa Oktay "Siparişlerimiz, adetlerimiz arttı. İtalyan üretici bunu karşılayamaz duruma geldi. Bu nedenle imalata girdik. Buna biraz da mecbur kaldık. Elbette başka sıkıntılar yaşadık, alıp satarken karınızı biliyorsunuz ama üretirken maliyetlerin ne olacağını bilemiyorsunuz. Bizim üretime girmemiz de İtalyan firmanın iflasını hızlandıran nedenlerden biri oldu" bilgisini veriyor. Form Düğme fabrikasını istanbul'a yapmış, çünkü tekstilin kalbi burada. Müşterilerine yakın olması gerekiyor.

Türk tekstilinin en önemli avantajı hızlı üretimle değişen koleksiyonlara anında cevap verebilmesi. Form Düğme de buna uyum sağlıyor."Adetler azaldı, sürekli farklı siparişler geliyor. Bizim müşterilerimize sürekli yenilik sunmamız gerekiyor." diyen Oktay kendilerinin de burada farklılık yakaladıklarını anlatıyor: "Bizim avantajımız hızımız ve müşterilere özel koleksiyon yaratabiliyor olmamız. Müşterilerimizi iyi tanıyoruz, ne talep edebileceklierini öngörüp sürekli onlara yeni koleksiyonlar hazırlayıp sunuyoruz. Böyle hazır bir koleksiyonu tepside sunuyor olmamız müşterilerimizin de işin kolaylaştırıyor ve bizi tercih ettiriyor. Böylece siparişler yurtdışına kaçmıyor. Müşterilerimize mal satıyoruz diye düşünmüyoruz, kendimizi onların bir ortağı olarak görüyoruz." Form Düğme bu stratejisi ile Ramsey'den Cacharel'e, Damat'tan Burberry ve Zara'ya kadar birçok firmaya üretim yapıyor. Form Düğme bu stratejisi ile Ramsey'den Cacharel'e, Damat'tan Burberry ve Zara'ya kadar birçok firmaya üretim yapıyor.

Bugün düğme üretiminde merkez adetsel bazda Çin, kalite ve trend anlamında ise İtalya... Oktay, hedeflerinin 10 yıl sonra parmakla gösterilen, en kaliteli üretim yapan firmalardan biri haline gelmek olduğunu açıklıyor. Tüm fuarları takip ediyorlar, gelişmeleri yakından izliyorlar. Son dönemde Avrupalı pek çok düğme üreticisinin ziyaretlerine geldiğini anlatıyor Oktay. "Çünkü işin içinden çıkamıyorlar, maliyetlerle baş edemiyorlar. Kendilerine bir üretim partneri arıyorlar."

Bu hafta İtalya'dan 3 ayrı üreticinin temsilcisi de randevu almış kendilerinden. "Bizi satın alın" diyenler de var. "Avrupalı düğme üreticileri kapımızda, eskiden ürün aldığımız 4 Avrupalı markaya şu anda biz ürün veriyoruz. İşler tersine döndü, onlar bizim müşterimiz oldu" diyor Oktay. Üretimin bu paralelde Türkiye'ye kayma eğilimi olduğunu vurguluyor. Ancak bu yolda çok önemli bir engel var: Türkiye'de son dönemde maliyetlerde yaşanan hızlı artış. Oktay, son elektrik ve doğalgaz zamlarının kendilerini çok olumsuz etkilediğini, tüm imalatçılar gibi kendilerinin de tam atağa geçmişken böyle bir maliyet sıkıntısı ile karşı karşıya kalmalarının "nefeslerini kestiğini" vurguluyor.